Χτισμένο ανάμεσα σε πεύκα και σε προνομιακή στρατηγική θέση, το κάστρο Καράμπαμπα αποτελεί έναν από τους πρώτους αρχαιολογικούς χώρους που αξίζει να επισκεφθούμε κατά την άφιξή μας στην πόλη της Χαλκίδας. Το όνομά του το οφείλει πιθανώς στον Καρά – Μπαμπά Σουλτάν που ήταν θαμμένος στο λόφο. Πολλοί μελετητές ταυτίζουν τη θέση του κάστρου με αυτή της Κάνηθου – μιας αρχαίας πόλης από την οποία σώζονται σποραδικά ίχνη κτισμάτων και τάφων, στην επιφάνεια του εδάφους.

Το κάστρο χτίστηκε το 1684 σε σχέδια του Βενετού Τζερόλιμο Γκαλόπο με πρωτοβουλία των Οθωμανών για να προστατέψουν την Χαλκίδα από πιθανή επιδρομή των Βενετών. Η ανάθεσή του σε βενετό αρχιτέκτονα εξηγεί και την ευρωπαϊκή μορφή του κάστρου που προσεγγίζει τα βενετικά πρότυπα και όχι τα τουρκικά, με χαρακτηριστικό στενόμακρο περίβολο, προσανατολισμένο από Ανατολή προς Δύση, προτείχισμα στη βόρεια πλευρά, τρεις προμαχώνες και έναν μεγάλο πύργο. Το σχήμα του είναι ακανόνιστο με την μεγαλύτερη διάστασή του να είναι στα 240 μέτρα και την πιο μικρή στα 54 μέτρα ενώ τα τείχη του κάστρου είναι κατακόρυφα και αγγίζουν τα 6 μέτρα.

Για να φτάσουμε στο κάστρο θα ακολουθήσουμε μια πέτρινη ανηφορική διαδρομή μήκους 500 μέτρων περιτριγυρισμένη από πεύκα και φραγκόσυκα. Ξεκινάμε την περιήγησή μας από τα αριστερά της εισόδου του κάστρου ακολουθώντας τον περιμετρικό χωμάτινο δρόμο μήκους 600 μέτρων. Αυτό που κάνει το κάστρο Καράμπαμπα μοναδικό είναι η δυνατότητά του να προσφέρει απίστευτη θέα από οποιοδήποτε σημείο κι αν σταθούμε. Ήδη από την άφιξή μας στην κορυφή του λόφου θα αντικρύσουμε μια πανοραμική θέα της Χαλκίδας και του Νότιου Ευβοϊκού κόλπου, τη συνοικία του Κάστρου με την Αγία Παρασκευή, τη Σχολή Πεζικού, το εμπορικό Λιμάνι της Χαλκίδας και τον Ιστιοπλοϊκό όμιλο έως την Αγία Μαρίνα.

Προχωρώντας θα συναντήσουμε τον δυτικό προμαχώνα του κάστρου στον οποίο κοιτώντας προσεκτικά θα παρατηρήσουμε αρχιτεκτονικά μέλη που έχουν προέλθει από παλαιότερες -ενδεχομένως αρχαιοελληνικές - κατασκευές που είχαν χρησιμοποιηθεί από τους Οθωμανούς σαν οικοδομικό υλικό. Από κατασκευαστική άποψη είναι και ο πιο ενδιαφέρον προμαχώνας του κάστρου καθώς βρίσκεται στο πιο ψηλό σημείο του λόφου και αποτελείται από ένα πολύγωνο κτίσμα με επτά άνισες πλευρές ενώ το πάχος του εξωτερικού τείχους είναι 3,5 μέτρα. Ο πυρήνας του προμαχώνα λειτουργούσε ως δεξαμενή νερού για τις ανάγκες του κάστρου ενώ παράλληλα το εσωτερικό έχει μετατραπεί σε εκθεσιακό χώρο που περιλαμβάνει γλυπτά, ανάγλυφα από αρχιτεκτονικό διάκοσμο εκκλησιαστικών και κοσμικών κτηρίων, επιγραφές, θυρεούς και ταφικά ανάγλυφα εξαιρετικής ιστορικής σημασίας.

Συνέχεια στη διαδρομή μας έχει η βόρεια είσοδος του κάστρου που όμως είναι κλειστή. Παρόλα αυτή αξίζει να κάνουμε μια στάση και να απολαύσουμε τη θέα του όρους Χτυπά και τμημάτων των συνοικιών Οντάθι, Άγιος Νεκτάριος, Ξυρόβρυση και Κανήθου ανάμεσα στα πεύκα, χαρίζοντάς μας ένα σύντομο ταξίδι πίσω στον χρόνο. Το μονοπάτι μας οδηγεί στον ανατολικό προμαχώνα, ακριβώς απέναντι από τον δυτικό που μόλις επισκεφθήκαμε. Στις επάλξεις του δεσπόζουν δύο ρωσικά κανόνια του 19^ου αιώνα. Παρά τις προσπάθειες κατάκτησης των Βενετών, η Χαλκίδα, χάρη στο κάστρο Καράμπαμπα και το κάστρο της Χαλκίδας που δυστυχώς κατεδαφίστηκε, παρέμεινε απόρθητη μέχρι που πέρασε στα χέρια των Ελλήνων μετά τη συνθήκη του 1833. Το σχήμα του είναι εξαγωνικό και είναι τοποθετημένος ακριβώς απέναντι από την Χαλκίδα. 

Ολοκληρώνοντας την περιμετρική διαδρομή μας φτάνουμε στην μοναδική ανοιχτή είσοδο του κάστρου Καράμπαμπα, την ανατολική. Η είσοδος αυτή βρίσκεται στο νοτιοανατολικό άκρο του κάστρου, το οποίο αποτελεί και το χαμηλότερο σημείο. Αξίζει να σταθούμε για λίγο έξω από το φρούριο όπου είναι τοποθετημένος ο τάφος του σπουδαίου Χαλκιδέου λογοτέχνη Ιωάννη Σκαρίμπα που απεβίωσε το 1984 και κοιτάζει προς την αγαπημένη του πόλη, την Χαλκίδα. Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό των ανατολικών τειχών είναι οι  τυφεκιοθυρίδες πίσω από τις οποίες υπάρχει και διάδρομος για την κίνηση των πολεμιστών. Μεταξύ της εισόδου και του ανατολικού πύργου, βρίσκεται κωδωνοστάσιο, κτισμένο στη θέση όπου βρισκόταν η καμπάνα του συναγερμού του φρουρίου.

Μπαίνοντας στο εσωτερικό του κάστρου, τον περίβολο, δεσπόζει ο ναός του Προφήτη Ηλία, το μοναδικό καλά σωζόμενο κτίσμα χρονολογούμενο από το 1895. Καθ’ όλη τη διάρκεια της διαδρομής μας, συνοδευόμαστε από το ζεστό φως του ηλίου που απλώνεται σε όλες τις γωνιές του κάστρου. Τέλος, για τους λάτρεις της φωτογραφίας αλλά και της απολαυστικής θέας, η ανάβαση και στους δυο προμαχώνες αποτελεί το ιδανικό κλείσιμο της μοναδικής αυτής περιήγησης στο κάστρο Καράμπαμπα.