Περίπου 16 χιλιόμετρα από τη Χαλκίδα και μόλις 8 χιλιόμετρα από τα Φύλλα, την πατρίδα του ναυάρχου και αγωνιστή Ανδρέα Μιαούλη, μέσα σε μία περιοχή κατάφυτη από πεύκα και ελιές, σε μία έκταση 2,5 στρεμμάτων, θα ανακαλύψουμε τη Μονή του Αγίου Γεωργίου του Αρμά, που θα μας εξάψει την περιέργεια με την παράξενη επιγραφή της και θα μας συστήσει τις τοιχογραφίες και τα γλυπτά της!

 

Η ημερομηνία που ιδρύθηκε το μοναστήρι δεν είναι τεκμηριωμένη, όμως πιθανολογείται πως σχετίζεται με το όνομά του. Τι εννοούμε; Λέγεται πως η λέξη ΑΡΜΑ δείχνει τη χρονολογία ίδρυσής του, καθώς τα γράμματα σύμφωνα με τη σειρά τους στο αλφάβητο αντιστοιχούν στους αριθμούς που σχηματίζουν το έτος 1141 (ΑΡΜΑ=1141)! Οι απόψεις, βέβαια, διίστανται, με επικρατέστερη την ακόλουθη. Αυτή που σχετίζεται με την επιγραφή στον ανατολικό τοίχο της μονής, που φέρει ως έτος ιδρύσεως το… ΖΡΜΕ=7145 από κτίσεως κόσμου όμως, δηλαδή το 1637! Στην ίδια επιγραφή, αναγράφεται ότι η κατασκευή του ναού τελείωσε επί των ημερών του Ιερομονάχου Ανθιμου, τον Μάιο του 1637. Άρα καταλήξαμε, σωστά; Μάλιστα, λέγεται πως και η ονομασία «Αρμά» αποδίδεται σε πιθανή λάθος ανάγνωση της επιγραφής. Αντί για «Ζρμε» είχαν διαβάσει «Ιρμε», το οποίο και παραφράστηκε σε… «Αρμά». Το’ χουμε;

Η μονή, λοιπόν, που υπάγεται στην Ιερά Μητρόπολη Χαλκίδος, Ιστιαίας και Βόρειων Σποράδων, έχει περίοπτη θέση από ιστορικής άποψης, μιας και έχει χαρακτηριστεί ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο και έχει υπάρξει πνευματικό κέντρο κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας.

 

Αυτό που γνωρίζουμε, επίσης, είναι πως ο ναός χτίστηκε πάνω σε άλλον χριστιανικό ναό που κι αυτός ήταν χτισμένος πάνω σε αρχαίο ειδωλολατρικό ναό (γεγονός που επιβεβαιώνεται από τα ιωνικά κιονόκρανα που στηρίζουν τον τρούλο) και ότι δυστυχώς σήμερα, από το παλιό μοναστήρι σώζεται σε καλή κατάσταση μόνο το καθολικό, το οποίο αποτελείται από τον νάρθηκα και τον κυρίως ναό, που συνδέονται μεταξύ τους.

 

Μέσα στον κυρίως ναό, μπορούμε να δούμε κομμάτια από τις τοιχογραφίες που φαίνεται να τον στόλιζαν! Παρατηρούμε δύο εκφραστικά κεφάλια, με το ένα να πιθανολογείται να είναι του Χριστού και το άλλο ενός από τους μαθητές του, σκηνές από τον μαρτυρικό Γολγοθά, μία εικόνα με τον Χριστό στον θρόνο του και γύρω του όλες τις ουράνιες δυνάμεις, διάφορες απεικονίσεις από θαύματα που φέρεται να είχε κάνει και φυσικά κάποιες παραστάσεις με θέμα τα μαρτύρια του Αγίου Γεωργίου, που έχει δώσει και το όνομά του στη μονή.

 

Ακόμη, αξίζει να αναφέρουμε ότι κάποια από τα γλυπτά του ναού, που έχουν διασωθεί, είναι μία μαρμάρινη πλάκα που χρησιμοποιήθηκε σαν Αγία Τράπεζα, μία ανάγλυφη πλάκα με απεικονίσεις φανταστικών φτερωτών ζώων και ένα επιστύλιο με περίτεχνα σχεδιασμένες εικόνες, συγκεκριμένα κάτι μικρά τόξα και ένα φύλλο ακάνθης. Πάνω από το επιστύλιο υπάρχει και μία μαρμάρινη επιτύμβια στήλη με σκαλισμένο πάνω της ένα εξαιρετικό γλυπτό.

 

Σημαντικό μνημείο, με ενδιαφέροντα ανάγλυφο και ζωγραφικό διάκοσμο, δείγμα κατασκευαστικής τελειότητας, ακόμη και αν δεν σώζεται σε όλο του το παλιό μεγαλείο, με μεγάλη ιστορία, το μοναστήρι του Αγίου Γεωργίου του Αρμά, μάς περιμένει, κοντά στο χωριό Φύλλα, να το επισκεφτούμε, για να μας διηγηθεί την μακραίωνη ιστορία του.