Η Νίσυρος ανήκει στα Δωδεκάνησα και είναι ένα από τα πιο ιδιαίτερα νησιά της Ελλάδας και αυτό γιατί αποτελεί την κορυφή ενός ενεργού υποθαλάσσιου ηφαιστείου! Η ατμόσφαιρα στο νησί είναι σχεδόν μυσταγωγική, με τους κρατήρες και τα πετρώματα να κλέβουν τις εντυπώσεις.

Η εμπειρία των διακοπών μας εδώ θα είναι αξέχαστη, αφού τα μέρη και αξιοθέατα που θα δούμε είναι ξεχωριστά και δεν συναντάμε παρόμοια σε άλλα νησιά. Όταν φτάσουμε, θα αντικρίσουμε αμέσως άγρια ομορφιά. Η πρώτη εικόνα είναι το λιμάνι του νησιού, το Μανδράκι, που είναι χτισμένο αμφιθεατρικά στον λόφο, όπου δεσπόζει το Ενετικό Κάστρο και το περίφημο μοναστήρι της Παναγίας της Σπηλιανής. Θα περπατήσουμε σε γραφικά σοκάκια, θα συναντήσουμε βοτσαλωτές πλατείες που θυμίζουν έργα τέχνης, με πιο χαρακτηριστική αυτή των Δελφινιών και λευκές αυλές με πολύχρωμα λουλούδια. Τα σπίτια είναι διώροφα, άσπρα ή χρωματιστά και έχουν ξύλινα μπαλκόνια. Δεν θα ξεχάσουμε να αναζητήσουμε και την θερμή πηγή των Λουτρών για ιαματικά μπάνια.

Η Νίσυρος φιλοξενεί πολλά μνημεία πολιτισμού και έχει σπουδαία και μακρά ιστορική διαδρομή. Από την αρχαιότητα κιόλας ήταν διάσημη για το εμπόριο οψιδιανού, τον οποίο εξόρυσσαν οι ντόπιοι από το γειτονικό νησί Γυαλί, όπου λειτουργεί έως και σήμερα εργοστάσιο για την εξόρυξη ελαφρόπετρας. Στο νησάκι μπορούμε να πάμε και για βουτιές! Κοντά του υπάρχουν και άλλα τρία νησάκια, η Παχειά, η Στρογγυλή και η Περγούσα.

Σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία, το νησί δημιουργήθηκε κατά τη Γιγαντομαχία, όταν ο Δίας κυνήγησε τον γίγαντα Πολυβώτη μέχρι και την Κω και, αφού έκοψε ένα τμήμα της και το πέταξε στον εχθρό του, τον βύθισε στο Αιγαίο. Ο βράχος αυτός του μύθου είναι η Νίσυρος. Μάλιστα λέγεται ότι οι εκρήξεις του ηφαιστείου είναι η θυμωμένη ανάσα του γίγαντα!

Στην πραγματικότητα, ο Πολυβώτης είναι ο μεγαλύτερος κρατήρας του ηφαιστείου με διάμετρο 260 μέτρα και βάθος 30 μέτρα. Υπάρχουν και άλλοι πέντε πιο νέοι κρατήρες. Ο πιο μεγάλος και γνωστός από αυτούς είναι ο Στέφανος, που παλιά λεγόταν Μεγάλο Αλώνι ή Άκωλος και θα τον επισκεφτούμε σίγουρα, αφού αποτελεί έναν από τους πιο δημοφιλείς τουριστικούς πόλους έλξεις του νησιού και έχει εξαιρετικό γεωλογικό ενδιαφέρον. Βρίσκεται σε μία τεράστια καλντέρα στο κέντρο της Νισύρου.

Αξίζει να αναφέρουμε ότι το νησί είναι το νεότερο από τα σημαντικά ηφαιστειακά κέντρα της χώρας, ότι μαζί με τα Μέθανα, τη Σαντορίνη και τη Μήλο αποτελούν τα μόνα ελληνικά ενεργά ηφαίστεια και ότι τα παλαιότερα πετρώματά του έχουν ηλικία 160.000 ετών!

Κάποια από τα κτίσματα  της Νισύρου, όπως το Παλαιόκαστρο (η αρχαία ακρόπολη του νησιού με τα σκουρόχρωμα τείχη) ή μέρη τους όπως το Καμπαναριό του Αγ. Ιωάννου, έχουν κατασκευαστεί από τα διάφορα πετρώματα που προσφέρει το ηφαιστειογενές έδαφός της.

Για την ιστορία, το ηφαίστειο είχε δώσει εκρήξεις αρκετές χιλιάδες χρόνια πριν και, μετά από αυτό, πιθανόν το 1422, αλλά και το 1872 και το 1888. Αν θέλουμε να το ψάξουμε περισσότερο, θα κάνουμε ένα πέρασμα από το υπερσύγχρονο Ηφαιστειολογικό Μουσείου στη Νικιά (το μοναδικό στο είδος του στην Ελλάδα και στην Ανατολική Μεσόγειο) και από το Ηφαιστειολογικό Παρατηρητήριο στο Εμπορειό.

Στη Νικιά θα έχουμε πανοραμική θέα στο βαθύ μπλε του αρχιπελάγους, αφού θα βρισκόμαστε σε υψόμετρο 400. Θα περιπλανηθούμε ανάμεσα σε αναπαλαιωμένα αρχοντικά με ανοιχτόχρωμες πόρτες και σκεπές από κεραμίδι. Στην περίτεχνα κατασκευασμένη από βότσαλο πλατεία της Πόρτας, θα ανακαλύψουμε μία από τις πιο ωραίες εκκλησίες που έχουμε δει, αυτή των Εισοδίων της Θεοτόκου, καθώς και δύο μονές, αυτή του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου και αυτή της Παναγιάς Κυράς.

Στον Εμπορειό, το ορεινό χωριό της Νισύρου με την καταπράσινη φύση, θα αντικρίσουμε ένα διαφορετικό τοπίο. Το λιμάνι του είναι οι Πάλοι, που είναι ένα γραφικό ψαροχώρι, όπου υπάρχει και μαρίνα για ιδιωτικά σκάφη. Ο οικισμός είναι γραφικός και εδώ θα έχουμε την ευκαιρία να απολαύσουμε τον καφέ μας σε παραδοσιακά τραπεζάκια καφενείου με φοβερή θέα στην κοιλάδα του ηφαιστείου και τον Προφήτη Ηλία. Δεν θα παραλείψουμε να επισκεφτούμε το μεσαιωνικό κάστρο της Παντοτινής, την εκκλησία των Ταξιαρχών με τις εξαιρετικές τοιχογραφίες και εικόνες και βέβαια τη σπηλιά στην είσοδο του χωριού, η οποία εξαιτίας της θερμότητάς της που οφείλεται στην ηφαιστειακή δραστηριότητα της περιοχής, θεωρείται φυσική σάουνα!

Όσο για τις παραλίες του νησιού, αυτές είναι ηφαιστειακές και πολλές θυμίζουν σεληνιακά τοπία, μοιάζοντας έτσι σαν να έχουν βγει από κάποιον άλλο πλανήτη. Το Γυαλισκάρι με τα ρηχά του νερά, είναι μία από τις πιο γνωστές, σήμερα έχει χοντρή σκούρα άμμο, όμως στο παρελθόν λεγόταν Λευκή Ακτή και αυτό λόγω της ελαφρόπετρας που είχε ασπρίσει την ακρογιαλιά! Φεύγουμε από τα βόρεια και πάμε στα ανατολικά, όπου θα συναντήσουμε την περίπου 1,5 χιλιομέτρου μήκους παραλία Λυές με τα μικρά γκρίζα βότσαλα και την αμμουδιά. Ανάμεσα στις δύο προηγούμενες παραλίες, υπάρχει η Κατσούνη, που είναι η πιο μεγάλη του νησιού, ενώ εδώ θα βρούμε και μία σπηλιά που προσφέρεται για εξερεύνηση. Για απομόνωση ή για γυμνισμό, θα προτιμήσουμε την Παχιά Άμμο, που δεν είναι προσβάσιμη με αυτοκίνητο. Εδώ ενδέχεται να δούμε και ελεύθερους κατασκηνωτές.

Μία διαφορετική από τις άλλες παραλία είναι το Αυλάκι, που είναι τοποθετημένο στο τέλος μία προβλήτας. Κάποτε η περιοχή αποτελούσε το λιμάνι της Νικιάς, ενώ σήμερα είναι ακατοίκητη. Η ατμόσφαιρα εδώ είναι υποβλητική, είναι γεμάτο πέτρα και ερείπια αρχαίων εκκλησιών. Στον Άγιο Σάββα θα απολαύσουμε εκτός από κολύμπι και ένα υπέροχο ηλιοβασίλεμα. Οι Χοχλάκοι (ή αλλιώς τα Χοχλάκια) με τα μεγάλα γυαλιστερά μαύρα βότσαλα είναι η πιο κοντινή ακτή στη Χώρα και είναι δημοφιλής προορισμός για βουτιές. Αν είμαστε τυχεροί θα κάτσουμε κάτω από κάποιο από τα ψηλά δέντρα που υπάρχουν εκεί, για να έχουμε φυσική σκιά και βέβαια θα αναζητήσουμε τον βράχο με το όνομα «Άλφρεντ Χίτσκοκ», που λέγεται έτσι γιατί πάνω του φαίνεται πως σχηματίζεται το πρόσωπο του διάσημου σκηνοθέτη!

Ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι εκδοχές για την προέλευση του ονόματος «Νίσυρος». Λέγεται πως προέρχεται από τις αρχαίες ελληνικές λέξεις «νέω» (=κολυμπώ) και «σύρω» (μιας και ο γίγαντας Πολυβωτής κολύμπησε «σέρνοντας» μαζί του, στην πλάτη του, τον βράχο του Ποσειδώνα. Μια άλλη εκδοχή λέει πως ονομάστηκε έτσι από το νησί Σάρος, που βρίσκεται στα βόρεια της Καρπάθου (Νέα Σάρος - Νίσυρος).

Αν είμαστε λάτρεις της πεζοπορίας, μπορούμε να ακολουθήσουμε τα μονοπάτια του νησιού, που συνδέουν την πρωτεύουσα με το εσωτερικό του, ιδανικά την άνοιξη, ώστε να μπορούμε να απολαμβάνουμε κατά τη διαδρομή μας και τα ανθισμένα αγριολούλουδα. Αν πάλι θέλουμε να διασκεδάσουμε, δεν αποκλείεται να γίνει με τον πιο παραδοσιακό τρόπο, αφού στη Νίσυρο διοργανώνονται πολλά πανηγύρια, ειδικά το καλοκαίρι, όπως συνηθίζεται στα περισσότερα νησιά.

Όσο για το ντόπιο φαγητό, θα το λατρέψουμε. Εδώ θα δοκιμάσουμε πιτθιά (ρεβιθοκεφτέδες), μπουκουνιές (χοιρινό κρέας μαγειρεμένο με λίπος), καπαμά (κατσίκι γεμιστό με ρύζι), σκορδαλιά με αμύγδαλα, σακουλιαστή (είδος τυριού) και τυρί τυριάς (δηλαδή τυρί ψημένο σε κόκκινο κρασί). Για επιδόρπιο ψιλοκούλουρα, ξεροτήγανα, τα σιμιγδαλένια σιροπιαστά φοινίκια που μοιάζουν στην όψη με μελομακάρονα και παστελλαριές (σύκα ανοιγμένα, με αμυγδαλόψιχα και σουσάμι). Επίσης, οι ντόπιες φτιάχνουν σουμάδα και ένα απόσταγμα από σταφύλι ή σύκα, που μοιάζει με ρακή, τη λεγόμενη κουκουζίνα, αλλά και το αγραμυτθόζουμο, ένα ζεστό αλμυρό ρόφημα από σπόρους αγραμυτθιάς, ενός δέντρου που ευδοκιμεί στη Νίσυρο.

Σε αυτό το νησί, θα θαυμάσουμε μερικά από τα πιο σπουδαία γεωλογικά θαύματα της Ελλάδας και όχι μόνο, θα κολυμπήσουμε σε κρυστάλλινα μπλε νερά δίπλα σε μαύρα βότσαλα και θα χορτάσουμε παράδοση και άγρια φύση!